RODZICE!
Nie przegapcie wady wymowy swojego dziecka.
Mowa jest jedną z ważniejszych umiejętności jaką posiadł człowiek. Jest ważnym narzędziem w nawiązywaniu kontaktów społecznych dając nieograniczoną możliwość wyrażania myśli i przekazywania emocji. Zaburzenia mowy powodują poznawcze i społeczne konsekwencje m.in. w postaci izolacji społecznej, nieśmiałości, niepowodzeń w życiu zawodowym i prywatnym.
Mowa ma bardzo szczególne znaczenie także w życiu dziecka. Wpływa ona na całokształt jego rozwoju. Nieprawidłowa mowa może powodować unikanie kontaktów z innymi dziećmi, nieśmiałość, kłopoty w nauce czytania i pisania a w konsekwencji niepowodzenia szkolne.
Problem wady wymowy dotyka większości dzieci w wieku przedszkolnym. Z roku na rok wzrasta ilość dzieci wymagających opieki logopedycznej. Przyczyn jest wiele a m.in.:
obniżona sprawność narządów artykulacyjnych;
nieprawidłowe nawyki połykania (tzw. przewlekłe połykanie typu niemowlęcego) i wszelkie inne funkcjonalne nieprawidłowości w obrębie jamy ustnej;
wady zgryzu i anomalie zębowe;
nieprawidłowa budowa aparatu artykulacyjnego (np. skrócone wędzidełko językowe);
przerost trzeciego migdałka, który powoduje np. nosowanie lub wymowę międzyzębową;
dysfunkcje słuchu fonematycznego;
nieprawidłowa mowa w środowisku dziecka – rodzic z wadą wymowy lub spieszczanie mowy kierowanej do dziecka ( tzw. język nianiek);
uszkodzenia układu nerwowego;
czynniki okołoporodowe (nieprawidłowe ułożenie podczas porodu, poród przedłużający się, niedotlenienie);
zaniedbania zdrowotne matki w ciąży (niedożywienie, używki);
niewłaściwa atmosfera rodzinna;
zaniedbania środowiskowe;
wady słuchu.
Rodzice często nie dostrzegają wad wymowy swojego dziecka. Przebywając z nim codziennie przyzwyczajają się do jego sposobu artykulacji i z taką wymową są już „osłuchani”. Rozumieją wypowiedzi dziecka a dla wielu z nich jest to wyznacznik normy. Często dopiero nauczyciel w przedszkolu lub logopeda jako pierwsi zwracają uwagę na takie nieprawidłowości.
Uwaga!
Bardzo ważne jest, aby każde dziecko jak najwcześniej zostało poddane badaniu logopedycznemu.
W przedszkolach takie badanie odbywa na początku każdego roku szkolnego i nazywane jest tzw. przesiewowym badaniem logopedycznym. W trakcie badań logopeda wyłania dzieci, u których konieczne jest rozpoczęcie terapii logopedycznej. Podczas takiego badania specjalista ocenia budowę i sprawność narządów artykulacyjnych oraz rozumienie i nadawanie mowy. Dla każdej głoski mamy tzw. normy wiekowe – a więc czas kiedy dana głoska powinna się już w wymowie dziecka pojawić. Jeśli danej głoski nie ma lub realizowana jest nieprawidłowo, mówimy wtedy o wadzie wymowy. Oczywiście bierzemy tutaj pod uwagę odchylenia w czasie i indywidualne tempo rozwoju każdego dziecka.
Takie działanie pozwala na szybkie wybranie tych dzieci, które wymagają natychmiastowego wsparcia logopedycznego. Często na tym etapie konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych konsultacji. Wtedy logopeda zaleca wizytę u innych specjalistów np. u laryngologa, ortodonty, foniatry czy neurologa. Czasami konieczne jest także badane słuchu. Wszystko po to, aby mieć pełen obraz przyczyn wady wymowy jaka dotknęła dziecko. Dla logopedy jest to warunek niezbędny do zaplanowania efektywnej terapii.
W skład zajęć takich zajęć wchodzą przede wszystkim:
zabawy usprawniające pracę narządów artykulacyjnych;
ćwiczenia mające na celu kształtowanie umiejętności kontrolowania układu języka i ust w lusterku i bez niego, czyli tzw. kinestezji artykulacyjnej;
ćwiczenia artykulacyjne ze zwróceniem uwagi na prawidłowy układ warg i języka przy wypowiadaniu poszczególnych głosek;
zabawy pomagające w uzyskaniu prawidłowej artykulacji głoski;
zabawy oddechowe – nauka prawidłowego oddychania i ekonomicznego zużywania powietrza;
zabawy rozwijające percepcję słuchową i wzrokową;
zabawy wzbogacające słownictwo czynne i bierne;
zabawy rozwijające w dzieciach aktywności werbalną;
ćwiczenia kształtujące umiejętność posługiwania się poprawnymi formami gramatycznymi;
zabawy utrwalające poprawną wymowę w mowie spontanicznej;
zabawy służące doskonaleniu procesów syntezy i analizy słuchowej oraz zabawy w wyodrębnianie z mowy poszczególnych głosek, sylab, wyrazów.
