Migdałki- wszystko co trzeba o nich wiedzieć:
Co to są migdałki i do czego służą?
Migdałki są to uwypuklenia błony śluzowej tylnej części gardła. Są skupiskiem limfocytów. Uważa się, że migdałki chronią organizm przed drobnoustrojami i innymi antygenami dostającymi się do organizmu. Stanowią pierwszą barierę chroniącą układ oddechowy przed zarazkami.
U niemowlęcia i małego dziecka pełnią bardzo ważną rolę. Jednak kiedy dziecko dorasta, migdałki produkują coraz mniej skutecznych przeciwciał i przestają spełniać swoją funkcję.
Migdałki są częścią układu immunologicznego a ich lokalizacja jest strategiczna. Znajdują się w miejscu największego narażenia organizmu na działanie patogenów, czyli tam, gdzie rozpoczyna się układ oddechowy i pokarmowy. Migdały powiększają się, kiedy dziecko ma infekcję dróg oddechowych. Jeśli dziecko często choruje, migdałki są ciągle powiększone i gotowe na walkę z infekcjami.
Jakie mamy rodzaje migdałków?
a) migdałki podniebienne
b) migdałek gardłowy
c) migdałki trąbkowe;
d) migdałek językowy
a)migdałki podniebienne – znajdują się po obu stronach gardła,. produkują substancje służące do wytwarzania przeciwciał odpornościowych.
b) migdałek gardłowy (tzw. trzeci migdał) – znajduje się w głębi jamy ustnej, w tzw. nosogardzieli. Nie widać go gołym okiem. Wygląda jak nieduża grudka, uformowana z tkanki limfatycznej. Prawidłowo powiększa się od 6-8 tygodnia po urodzeniu, rośnie do 8 roku życia i potem stopniowo zanika.
Na czym polega problem z migdałkami?
Czasem, kiedy dziecko często choruje migdałki podniebienne rozrosną się za bardzo. Stanowią wtedy barierę, mechaniczna przeszkodę w gardle, która utrudnia dzieciom połykanie a nawet oddychanie.
Migdałki mogą być niebezpieczne także wtedy kiedy są normalnej wielkości. Ich struktura powoduje, że mogą odkładać się w nich duże ilości bakterii, które potem przenoszą się do krwi. Takie migdały są wtedy siedliskiem stanu zapalnego. Jeżeli taki stan nie będzie leczony, u dziecka może rozwinąć się zapalenie stawów lub mięśnia sercowego. Pojawiać się będą często ostre stany zapalane gardła i anginy.
Przerośnięty może być także migdałek gardłowy (tzw. trzeci migdał), co znacznie utrudnia oddychanie przez nos. Często zatyka on ujście trąbki słuchowej, wtedy do ucha środkowego nie docierają kolejne porcje świeżego powietrza. Jeśli taki stan długo się utrzymuje, w uchu dziecka zaczyna gromadzić się płyn. Często kończy się to zapaleniem ucha środkowego a nawet niedosłuchem.
Dziecko z przerośniętym trzecim migdałem ma często otwarte usta, chrapie, ma niespokojny sen i może wystąpić bezdech. Dziecko budzi się niewyspane, zmęczone. W rezultacie jest rozdrażnione i blade.
Objawy:
Zaburzenia drożności nosa ; dziecko oddycha przez usta, mówi przez nos, jego głos może stać się mniej dźwięczny.
Dziecko chrapie , skarży się na zmęczenie, ból głowy, ma częste katary, jest rozdrażnione i niewyspane.
Zatkanie część trąbki słuchowej, w konsekwencji zapalenie ucha środkowego .Częste nawroty zapalenia ucha mogą spowodować trwały niedosłuch.
W konsekwencji tworzy się wada zgryzu i wada wymowy . Cechą charakterystyczną dla dzieci z przerośniętym migdałem jest wymowa nosowa. Ciągłe oddychanie przez rozchylone usta prowadzi w konsekwencji do osłabienia mięśni żuchwy i mięśni języka odpowiedzialnych za utrzymywanie go w jamie ustnej. Powoduje to niekontrolowane wsuwanie jego czubka między zęby,
w następstwie – wymowę międzyzębową. Ciągłe oddychanie torem ustnym prowadzi także do opadania i cofania się żuchwy. Łuk zębowy ulega zwężeniu co powoduje wysklepienia się podniebienia go góry. W konsekwencji zęby górne i dolne przestają do siebie pasować i „rozjeżdżają się”, często tracą ze sobą styczność.
Dziecko ze znacznie przerośniętymi migdałkami podniebiennymi może mieć trudności z jedzeniem, ponieważ przeszkadzają mu one w połykaniu pokarmu.
Częste anginy, zapalenia gardła, pasmo niekończących się infekcji.
Jak je zdiagnozować?
Pediatra odsyła dziecko do lekarza laryngologa. Laryngolog na podstawie badań dokonuje faktycznej oceny migdałów podniebiennych i gardłowych oraz planuje dalsze leczenie. Zaleca leki obkurczające gdy migdały nie są zbyt duże (doustne oraz krople – antyhistaminowe i sterydowe, a także antybiotyki) albo w przypadku znacznego przerośnięcia, ich usunięcie. W niektórych przypadkach nie usuwa się całych migdałków podniebiennych a tylko się je przycina.
Migdałki podniebienne widać gołym okiem stad też nie ma problemu z oceną ich ewentualnego przerostu Trochę trudniej jest w przypadku migdałka trzeciego – podniebiennego. W przeszłości wykonywano badanie palpacyjne, czyli dotykowe. Polegało ono na tym, że lekarz badał migdałek, wkładając palec do buzi dziecka. Coraz częściej stosuje się fiberoskopię nosa i nosogardła,. Jest ona bardziej dokładna . Badanie wykonuje się bowiem w znieczuleniu miejscowym błony śluzowej nosa, co nie wywołuje nieprzyjemnego dla dziecka odruchu wymiotnego.
Jak przebiega usunięcie migdałków podniebiennych? Czy jest to bolesny zabieg?
usunięcie migdałka gardłowego (adenoidektomia)
usunięcie migdałków podniebiennych (tonsylektomia)
Leczenie operacyjne migdałków trwa od kilkunastu do 30 minut i wykonywany jest w tzw. znieczuleniu ogólnym. Dziecko zwykle jeszcze tego samego dnia może opuścić szpital.
Nie można wykluczyć ewentualnych powikłań związanych z zabiegiem. Jak każda operacja wykonana
w znieczuleniu całkowitym, wiąże się z podjęciem ryzyka. Dlatego tez przed wykonaniem zabiegu pacjent powinien być poddany serii badan dodatkowych.
Czy usuwać migdały ?
Tak, kiedy to zaleca lekarz w związku z wyczerpaniem wszystkich metod leczenia Pamiętajmy, że przerośnięte migdały mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia dziecka
Opracowanie
Agnieszka Żytkiewicz
Bibliografia:
– Czasopismo Logopeda- artykuł Elżbiety Kawy „ Rola trzeciego migdała w zaburzeniach mowy”
– Artykuł Lucyny Długoń „ Kłopotliwy trzeci migdałek”
– Demel G., Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Warszawa 2008.
– Strona internetowa www.domlekarski.pl
